Gezondheidszorg

Een telefonisch consult mag alleen in rekening worden gebracht als dit consult een spreekuurconsult vervangt. Vaccinaties en/of herhalingsrecepten tijdens een (telefonisch) consult kunnen niet extra in rekening worden gebracht.

Bij een medische behandeling, zoals door uw tandarts, moet de arts de behandeling naar beste weten en kunnen uitvoeren. Een goed resultaat kan hij echter niet garanderen. De arts heeft geen invloed op hoe u reageert op de behandeling. Alleen bij een eenvoudige, routinematige handeling, zoals het vullen van een gaatje in een kies, is er sprake van een zogeheten resultaatverplichting. In dat geval hoeft u alleen aan te tonen dat het beoogde resultaat niet is behaald. Als het niet gaat om zo'n routinematige behandeling zult u moeten bewijzen dat uw tandarts zich onvoldoende heeft ingespannen en dat u daardoor schade heeft.

Bij een klacht kunt u zich allereerst melden bij degene die u behandeld heeft, uw zorgverlener. Komt u er samen niet uit dan kunt u een klacht indienen. Daarvoor heeft iedere praktijk een verplichte klachtenregeling. Ook kunt u zich, als u voor mondzorg verzekerd bent, melden bij uw verzekeraar. Daarnaast kunt u terecht bij het TIP (het Tandheelkundig Informatiepunt van de beroepsvereniging) en de website www.allesoverhetgebit.nl.

Het komt nogal eens voor dat je na een bezoek aan de huisarts of de specialist niet tevreden bent omdat je vergeten bent iets te vragen of omdat je toch wat dieper op de klacht in had willen gaan. Om een bezoek aan de huisarts of de specialist zo goed mogelijk te laten verlopen volgt hier een aantal tips:

• Schrijf je vragen of klachten op, zodat je niets vergeet.

• Schrijf op wat je zelf al met de klachten hebt gedaan.

• Maak een lijstje van de medicijnen die je gebruikt.

• Controleer of je een herhalingsrecept van bepaalde medicijnen nodig hebt.

• Als je denkt veel tijd nodig te hebben, vraag dan bij de huisarts om een dubbele afspraak.

• Vraag waarom de huisarts je naar de specialist verwijst. De verwijsbrief mag je lezen.

• Neem bij een bezoek aan de specialist je verwijskaart en ponskaart mee.

• Als je je onzeker voelt neem dan een vertrouwd persoon mee. Twee onthouden meer dan één.

• Voel je niet bezwaard als het gesprek langer duurt dan gepland, de arts is verantwoordelijk voor de planning van de spreekuren.

Een medisch dossier is vertrouwelijk en alleen ter inzage voor de patiënt zelf. Een hulpverlener mag zonder toestemming van de patiënt geen gegevens aan anderen doorgeven, zelfs niet aan de partner. De enige aan wie zonder toestemming informatie gegeven mag worden is aan medebehandelaars.

Je hebt het recht om wijzigingen voor te stellen in je medisch dossier. Als je arts de wijziging niet toe wil passen moet jouw visie toegevoegd worden aan het medisch dossier.

• Klachten over een zorginstelling:
  Bij klachten over een zorginstelling kunt u naar de geschillencommissie zorginstellingen.

• Klachten over een zelfstandige zorgaanbieder:
  Sommige behandelaars en/of therapeuten werken zelfstandig en zijn dus niet in dienst van een zorginstelling. In dit geval kunt u meestal uw klacht indienen bij de beroepsorganisatie waar uw therapeut bij aangesloten is.  Op de site van Kiesbeter vindt u een overzicht van de klachteninstanties per zorgverlener.

• Klachten over een zorgverzekeraar:
  Bij klachten over een zorgverzekeraar kunt  u (na eerst geklaagd te hebben bij zorgverzekeraar zelf) een klacht indienen bij de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen en eventueel naar de rechter gaan.

Een hulpverlener mag een behandelrelatie niet zomaar opzeggen. Alleen wanneer hij zwaarwegende redenen heeft, mag hij de behandeling van een patiënt beëindigen. Zwaarwegende redenen kunnen bijvoorbeeld zijn: wanneer de vertrouwensrelatie ontbreekt of wanneer er sprake is van gewetensbezwaren, bijvoorbeeld verzoeken om euthanasie of abortus, wanneer de patiënt in ernstige mate de huisregels overtreedt of niet meewerkt aan zijn behandeling etc.

De hulpverlener moet u de gelegenheid geven een andere hulpverlener te zoeken. Tot dat moment blijft hij de behandeling voortzetten. Het kan gebeuren dat een hulpverlener zelf de behandeling niet meer kán voortzetten (verandering werkkring, verhuizing). Hij moet zijn patiënten tijdig van beëindiging en overdracht van zijn praktijk in kennis stellen.

Veel zorgverzekeraars bieden zogenaamde budgetpolissen aan. Dit zijn polissen tegen een heel lage prijs en met meestal een hoog eigen risico. Bij de meeste budgetpolissen heb je als verzekerde weinig keuze. De zorgkosten worden alleen vergoed bij een klein aantal gecontracteerde zorgaanbieders. Je mag wel naar een niet-gecontracteerde zorgverlener gaan, maar dan moet je zelf bijbetalen. De regelingen hiervoor verschillen per zorgverzekering.

Wanneer is het aantrekkelijk om een budgetpolis af te sluiten? Dit kan het geval zijn als je verwacht dat je weinig zorg nodig hebt, als je niet in de problemen komt als je een hoge eigen risico moet betalen, als je het niet erg vindt dat je in de keuze van zorgverlener wordt beperkt en als je het geen probleem vindt om verder te moeten reizen om bij een gecontracteerde zorgverlener te komen.

Sluit je deze polis af, dan moet je goed opletten naar welke zorgverlener of ziekenhuis gaat. Doe je dit niet, dan kan het gebeuren dat je opeens veel geld moeten bijbetalen omdat je de zorg van een niet-gecontracteerde zorgverlener hebt gekregen.

Meer informatie over zorgverzekeringen

Mevrouw de Waard is verhuisd van Amsterdam naar Rotterdam. Ze heeft nog geen nieuwe huisarts. Ze wil al wel haar patiëntendossier hebben zodat ze, zodra ze in een praktijk terecht kan, dit gelijk kan overdragen. De huisarts in Amsterdam weigert haar dossier mee te geven. Zodra ze weet wie haar nieuwe huisarts is, zal hij het dossier naar deze arts opsturen. Ze vindt dat de dokter maar moeilijk doet. Waarom geeft hij het dossier niet gewoon aan haar mee?

Er is een landelijke richtlijn voor de overdracht van het patiëntendossier bij verandering van huisarts. Enkele punten uit de richtlijn zijn:

- De huisarts draagt het dossier van de patiënt over aan de nieuwe huisarts.
- Hij doet dit bij voorkeur persoonlijk of per aangetekende post.
- Overdracht gebeurt altijd met toestemming van de patiënt.
- Het originele dossier wordt niet aan de patiënt afgegeven. Wel kan deze een afschrift krijgen van het dossier.

De volledige richtlijn is te downloaden via knmg.artsennet.nl (onder Publicaties).

De huisarts van mevrouw de Waard handelt volgens de landelijke richtlijn. Het advies aan haar is om een kopie van haar dossier op te vragen. Ze kan dan in ieder geval, zodra ze een nieuwe huisarts heeft, medische informatie aan hem geven. Daarna kan ze aan haar oude huisarts vragen het patiëntendossier aan de nieuwe arts op te sturen.

Ary was op een avond aan het klussen in zijn huis. Hij sneed zich daarbij in zijn duim. Het was een grote wond en hij besloot om toch even bij de spoedeisende hulp (SEH) langs te gaan. De verpleegkundige lijmde de wond. Het was zo gepiept en Ary kon weer naar huis.

Onlangs kreeg hij een rekening van zijn zorgverzekering. Hij moest voor de behandeling bij de SEH €168 betalen. Ary baalt; hij dacht dat je voor SEH niet hoeft te betalen.

Voor behandelingen die in het basispakket van de zorgverzekering zitten, geldt dat eerst het verplichte eigen risico van uw zorgverzekering moet worden aangesproken. Iedereen van 18 jaar en ouder heeft dit verplichte eigen risico. Dat betekent dat u de eerste € 360 (in 2014) voor zorg uit het basispakket zelf betaalt. Dit geldt niet voor de kosten van huisarts, verloskundige zorg en kraamzorg. Deze kosten worden altijd vergoed. Een bezoek aan het ziekenhuis (SEH) valt wel onder het eigen risico.

Voor Ary was het beter geweest als hij contact had opgenomen met de huisartsenpost. Bij de huisartsenpost hadden ze zijn snijwond ook kunnen behandelen. En een bezoek aan de huisartsenpost valt niet onder het eigen risico. Hij had dan voor de behandeling geen rekening hoeven te betalen.

Mevrouw van Loon gaat altijd mee als haar 89-jarige vader naar de huisarts gaat. Zij wil de belangen van haar vader, die zaken niet meer zo goed onthoudt, zo goed mogelijk behartigen. Helaas zijn de huisarts en zij het vaak niet met elkaar eens over wat de beste behandeling voor haar vader is. Dit geeft geregeld spanningen. Op een dag heeft de huisarts tegen haar vader gezegd, dat hij de behandelovereenkomst per direct wil beëindigen. Hij vindt het een onwerkbare situatie en dat komt door zijn dochter.

Mevrouw van Loon is perplex. Kan een huisarts dit zomaar doen?

Een hulpverlener mag een behandelrelatie opzeggen, maar moet hiervoor dan zwaarwegende redenen hebben. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn: het ontbreken van een vertrouwensrelatie, fysieke of verbale bedreiging of het niet meewerken aan de behandeling. Als een arts de behandelingsovereenkomst opzegt, moet dit zorgvuldig gebeuren.

In deze situatie zijn er twee vragen die beantwoord moeten worden.

De eerste vraag is of er een zwaarwegende reden om de behandelrelatie te beëindigen. De huisarts ervaart de relatie met de dochter, als vertegenwoordiger van haar vader, als verstorend. Het ontbreekt naar zijn idee aan een vertrouwensrelatie, waardoor een onwerkbare situatie is ontstaan. Dit kan een reden zijn om de behandelingsovereenkomst op te zeggen.

De tweede vraag is of hij dit zorgvuldig heeft gedaan. Heeft hij al eerder en bij herhaling aangegeven dat het voor hem een onwerkbare situatie is? En geeft hij een redelijke termijn voor de beëindiging en het vinden van een andere huisarts? Als dit niet het geval is heeft de huisarts niet voldaan aan de geldende richtlijnen voor het beëindigen van de behandelovereenkomst.

Arjen, zoon van meneer Roos, is onder behandeling van een orthodontist. Een kostbare geschiedenis, waarvoor hij niet is verzekerd. Dus alle kosten komen voor eigen rekening. Op een dag ging Arjen’s beugel kapot. Meneer Roos belde naar de praktijk om een afspraak te maken. Deze werd hem geweigerd. Er stond een rekening open en die moest eerst betaald worden. Meneer Roos zit financieel moeilijk en kan nu niet betalen. Hij heeft met de orthodontist overlegd, maar deze blijft bij zijn standpunt: ‘Eerst betalen, daarna behandeling’.

De vraag van meneer Roos: ‘Mag de orthodontist weigeren om te behandelen?’

De relatie tussen een patiënt en een hulpverlener is gebaseerd op een overeenkomst. Een overeenkomst brengt rechten en plichten mee. Eén van de plichten is dat je, voor zover van toepassing, de hulpverlener op tijd betaalt voor zijn verrichtingen.

De orthodontist staat in zijn recht om betaling te eisen voor bewezen diensten. Voor Arjen ontstaat hierdoor een vervelende situatie. Zeker als de kapotte beugel schade veroorzaakt in de mond, zal serieus gezocht moeten worden naar een oplossing. De orthodontist kan bijvoorbeeld contante betaling van de reparatie bedingen. Dan blijft de vorige rekening wel openstaan, maar loopt de schuld niet verder op. Ook kan de orthodontist afspreken om te helpen als er in termijnen wordt afbetaald.

Om verdere kosten te drukken kan meneer Roos onderzoeken of het mogelijk is dat Arjen kosteloos of tegen gereduceerd tarief verder behandeld wordt door een student tandheelkunde aan een universiteit. De vraag is wel of ze daar een al gestarte behandeling willen overnemen.

Heeft meneer Roos meer betalingsproblemen, dan is het verstandig om bijtijds aan de bel te trekken bij een instantie voor schuldhulpverlening.

Rodney heeft reuma en loopt moeilijk. Hij doet bij de gemeente een aanvraag voor een gehandicaptenparkeerkaart. Aan zijn huisarts vraagt hij een medische verklaring waarin staat dat hij geen 100 meter kan lopen. De huisarts weigert deze verklaring. Mag dat?

In een geneeskundige verklaring geeft een arts een op medische gegevens gebaseerd waardeoordeel over de patiënt. Dit waardeoordeel is meestal niet medisch, maar richt zich op de problemen die de patiënt ondervindt als gevolg van zijn gezondheidstoestand. Het geven van een waardeoordeel, dat een ander doel dient dan behandeling, moet objectief en deskundig gebeuren. Dit moet worden gedaan door een onafhankelijk arts die deskundig is op het gebied waarop de vraagstelling speelt.

Waarom kan een geneeskundige verklaring beter niet door de behandelend arts afgegeven worden?

Allereerst is een behandelend arts vaak niet objectief ten opzichte van zijn patiënt. Daarnaast beschikt hij meestal niet over de deskundigheid die nodig is voor het geven van een waardeoordeel. Ook is de arts vaak niet op de hoogte van de medische criteria waaraan de instantie, die de verklaring nodig heeft, toetst. Tenslotte kan het afgeven van een geneeskundige verklaring de vertrouwensrelatie tussen de arts en zijn patiënt schaden. Dit risico bestaat als het oordeel van de arts in zijn verklaring niet gunstig is voor zijn patiënt.

Wel kan de behandelend arts, met toestemming van de patiënt, feitelijke medische informatie verstrekken. Zo kan de huisarts in een verklaring aangeven dat Rodney reumatisch is. Vervolgens is het aan de gemeente om te oordelen of Rodney, als gevolg van deze aandoening, in aanmerking komt voor een gehandicaptenparkeerkaart.

Mevrouw de Jong vindt het vervelend dat de assistente van de huisarts altijd vraagt waarom ze een afspraak wil maken. Eigenlijk wil ze dit helemaal niet zeggen, maar durft dit niet goed kenbaar te maken.

Haar vraag: ‘Mag de assistente eigenlijk wel informeren naar de reden voor het consult?’

Bij veel huisartsen is het gangbaar dat de assistente bij de patiënt informeert naar de aard van de klachten. Dit heeft te maken met de toenemende drukte in de huisartsenpraktijken. Wanneer bekend is waarvoor u komt, kan het spreekuur van de huisarts beter gepland worden.

Een andere reden dat de assistente hiernaar vraagt is dat zij in sommige gevallen u direct kan helpen en het niet nodig om een afspraak bij de huisarts te maken. Ook kan zij bij veel voorkomende, niet ernstige klachten u een goed advies geven.

Vindt u het bezwaarlijk om uw klacht aan de assistente te vertellen, dan kunt u dit aan haar kenbaar maken. Overigens geldt voor de assistente, net als voor de huisarts, het beroepsgeheim. Dus u mag er op vertrouwen dat wat u haar vertelt met de huisarts wordt besproken en met niemand anders

Els is enkele jaren gescheiden, maar heeft wel het ouderlijk gezag over haar 9-jarige zoon Koen, die bij haar ex woont. Bij toeval vernam ze via via dat Koen onder behandeling is in het ziekenhuis. Waarvoor is haar niet eens duidelijk.

Haar vraag: ‘Had voor deze behandeling niet mijn toestemming gevraagd moeten worden?’

In dergelijke situaties moet in het algemeen toestemming worden gegeven door beide ouders. Dit is niet alleen in de wet vastgelegd, maar blijkt ook uit veel rechterlijke uitspraken. Het belang van het kind staat altijd voorop.

Zo zegt het Centraal Medisch Tuchtcollege in een uitspraak van mei 2011: “Een arts heeft voor de behandeling van een minderjarige in beginsel toestemming nodig van de beide (gezagdragende) ouders”. Maar ook wordt gezegd: “Als een kind bij een bezoek aan een arts wordt begeleid door één van de ouders en er geen sprake is van een ingrijpende, niet-noodzakelijke of ongebruikelijke behandeling van het kind, dan mag de arts er van uitgaan dat de toestemming van de andere ouder aanwezig is, behalve als er aanwijzingen zijn voor het tegendeel”.

Overigens hebben de ouders ook de wettelijke plicht om elkaar op de hoogte te houden over belangrijke zaken met betrekking tot hun kind en elkaar te raadplegen als hierover beslissingen genomen moeten worden. Dit betreft ook een medische behandeling.

Charlie had een raar plekje op zijn rug. Op advies van de huisarts ging hij naar de plastisch chirurg. Deze vond het nodig om het plekje te verwijderen. Pas in de operatiekamer hoorde Charlie dat niet de chirurg, maar een gespecialiseerde verpleegkundige de operatie zou doen. Bij nacontrole bleek dat niet alles was weggenomen en een nieuwe operatie moest plaatsvinden. Ook toen werd de ingreep weer door een verpleegkundige gedaan.

Charlie vond dit niet prettig. Hij vraagt zich af of een verpleegkundige zo’n ingreep wel mag doen.

Een chirurgische ingreep valt onder de zogenaamde voorbehouden handelingen. Voorbehouden handelingen zijn medische handelingen die onaanvaardbare risico's voor de gezondheid van een patiënt met zich meebrengen als ze door een ondeskundige worden uitgevoerd. Wie deze handelingen mogen uitvoeren, staat in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG).

De Wet BIG geeft per voorbehouden handeling aan welke zorgverleners bevoegd zijn om deze uit te voeren. Voor de meeste voorbehouden handelingen zijn dit artsen, tandartsen en verloskundigen. Sinds 2012 mogen ook verpleegkundig specialisten en 'physician assistants' bepaalde taken zelfstandig uitvoeren.

Als de verpleegkundige hiervoor een specifieke opleiding heeft gevolgd, mag deze een chirurgische ingreep doen. Wel moet de patiënt hierover vooraf geïnformeerd worden.

Mevrouw Jansen heeft een operatie aan haar knie gehad. Voor de revalidatie koos ze voor een zorghotel in haar eigen buurt. Ze heeft bij de intake geïnformeerd naar de kosten. ‘Die worden vergoed’, kreeg ze te horen.

Nu ontving ze een factuur van het zorghotel; een hoge rekening van rond de € 24000. Van de zorgverzekering kreeg ze te horen dat deze kosten niet worden vergoed, want ze hebben geen contract met het zorghotel. Wat kan ze doen?

In deze situatie zijn er twee partijen die ieder hun eigen verantwoordelijkheid hebben. Mevrouw Jansen heeft zelf de plicht om na te gaan of de kosten door haar zorgverzekering worden vergoed. Het zorghotel heeft de plicht patiënten goed te informeren over de kosten voor het verblijf. Uit de informatiefolder blijkt dat deze aanbieder er op wijst dat vergoeding van de verblijfskosten afhankelijk is van zorgverzekeraar en verzekeringspakket. De mondeling gegeven informatie blijkt onjuist te zijn.

Mevrouw Jansen zit hierdoor in een lastig parket. Ze zit met een hoge rekening die niet vergoed wordt. De zorgverzekeraar staat in het recht dat ze, op grond van het verzekeringspakket van mevrouw, de rekening niet betaalt. Het is de vraag of het zorghotel heeft voldaan aan haar informatieplicht. Bij zulke hoge bedragen is het geven van mondelinge informatie en een folder, waarin geen bedragen worden genoemd, niet voldoende. Het advies is om protest aan te tekenen bij de instelling, zo nodig met juridische ondersteuning.

Mevrouw Jansen zit in een lastig parket. Ze zit met een hoge rekening die niet vergoed wordt. De zorgverzekeraar staat in het recht dat ze, op grond van het verzekeringspakket van mevrouw, de rekening niet betaalt. Als mevrouw wil reclameren bij het zorghotel, ontbreekt het haar aan bewijslast. Zij kan niet aantonen dat dit tegen haar is gezegd; en in de informatiefolder staat duidelijk vermeld hoe het zit met de vergoeding voor verblijf. Het enige wat ze kan proberen is een gunstige afbetalingsregeling bedingen.

Marije wil het volgend weten: ‘Wie is er verantwoordelijk voor de correcte gegevens in mijn medisch dossier?”

Ze heeft haar medisch dossier online bekeken en ziet dat er veel en ook ernstige fouten in staan. Daarnaast ontbreken belangrijke stukken. Ze wil weten wie die fouten moet herstellen.

Degene die het dossier aanlegt en onderhoudt is verantwoordelijk voor de inhoud. Als patiënt heb je wel rechten ten aanzien van het dossier. Eén van deze rechten is het recht op correctie. Dit betreft aanpassing van gegevens die feitelijk onjuist of onvolledig zijn of niet thuis horen in het medische dossier. Het recht heeft alleeen betrekking op feiten als bijvoorbeeld naam of geboortedatum, en niet op meningen van de arts. Je kunt bijvoorbeeld niet afdwingen dat de dokter een door hem gestelde diagnose corrigeert als je het hier niet mee eens bent. Wel moet de arts een verklaring waarin jouw visie staat altijd aan het dossier toevoegen.

Belangrijke medische stukken kunnen zonder probleem aan het dossier worden toegevoegd, tenzij de behandelaar aangeeft dat het voor zijn behandelingsdoel onnodige informatie betreft.

U wilt een zorgaanbieder die bij u past. Met de informatie op ZorgkaartNederland vindt u een zorgaanbieder die kan voldoen aan uw wensen en eisen.